Overspannenheid, burn-out en stress kan zich uiten in de volgende klachten: niet meer met plezier naar je werk gaan (als gevolg van vermoeidheid); slaapstoornissen; te lang en te veel over het werk piekeren; niet meer kunnen genieten van dingen; geen zin meer in seks; chaotisch denken en handelen (niet meer kunnen organiseren); hoofd- en nekpijn; verlies van eetlust; onrust; moeite met concenteren; vergeetachtig; prikkelbaar en snel geïrriteerd zijn; oververmoeidheid; minder goed presteren op het werk; verlies van motivatie en emotionele afstand naar het werk; meer ziektevezuim. Neurotische klachten zoals schuldgevoelens, angsten, depressies of obsessies manifesteren zich meestal in een latere fase.
Op basis van de klachten zijn werkstress, overspannenheid en burn-out nauwelijks te onderscheiden: alle drie worden gekenmerkt door hetzelfde klachtenpatroon die als 'samenhangend met het werk' worden beleefd. In tegenstelling tot werkstress, worden overspannenheid en burn-out gekenmerkt door het over de grens heen zijn waarop iemand zijn taken nog aankan. Met overspannenheid wordt een meer tijdelijke toestand aangeduid met een redelijk gunstige prognose. Met burn-out wordt een toestand aangeduid met een meer chronisch verloop.
De risicofactoren voor burn-out zijn: hoge werkdruk, slechte werksfeer, beperkte controlemogelijkheden (zoals beslissen over vrije dagen en pauzes) en lage beloning. 10 tot 25% van de mensen uit diverse beroepsgroepen lijden aan burn-out. Werkstress komt in het bijzonder voor bij mensen tussen de 35 en 55 jaar. Daarnaast wordt een hogere opleiding meer geassocieerd met burn-out dan een lage opleiding.
De persoonlijke factoren die mensen meer kwetsbaar maken zijn: een verleden met onverwerkte (traumatische) ervaringen. Verder: bepaalde (karakter)eigenschappen zoals perfectionisme, moeilijk grenzen stellen, je graag manifesteren, hoge verwachtingen hebben en hoge eisen stellen, idealisme, bereidheid om te geven, om te zorgen. Tenslotte spelen waarden als loyaliteit, plichtsgetrouwheid en altruïsme een rol.
Een tijdige herkenning van de signalen is een noodzaak. Personen die echt burn-out zijn, zijn lichamelijk en emotioneel totaal uitgeput en kunnen ver van huis raken. Het is een moeizaam en langdurig proces om daarvan te herstellen. Het is gevaarlijk om het zover te laten komen, het kan neurologische en fysiologische schade berokkenen, bijvoorbeeld een verminderde immuunfunctie. Wanneer u bovengenoemde klachten denkt te hebben, is het raadzaam om spoedig psychologische hulp in te roepen om zo te voorkomen dat uw klachten erger worden en herstel daarmee langer kan duren. U kunt psychologenpraktijk-assen bellen of e-mailen voor vragen, advies of een afspraak bij 1 van onze locaties in Assen Kloosterveen, Assen Centrum, Norg, Roden, Loon en Groningen Hoogkerk.
